အမေရိကန် ဘဏ်ပြိုလဲခြင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံစီးပွားရေးအပေါ်ရိုက်ခတ်မှုရှိနိုင်သလားဆိုတာ
အမေရိကတွင်ဘဏ်၂ခုပြိုလဲသည့်အပေါ်သက်ရောက်မူကဘယ်သူတွေခံစားရနိုင်လဲ၊မြန်မာကကော ဘယ်လောက် ရိုက်ခတ်ခံရနိုင်လဲစိတ်ဝင်စားနေကြသည့်အတွသိရှိရလာသည့်အဖြေအချို့အားစုစည်းဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
ဖြေဆိုပေးသူများ၏ရူ့ထောင့်မတူကြသည့်အလျောက်အဖြေများကကွဲပြားလျက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။”ပြည်တွင်းမှာ USD အဝင်ကအကန့်အသတ်ဖြစ်နေတယ်၊ USD reserved က တောင့်တင်း တဲ့အနေထားရှိမရှိအတိအကျမသိရဘူး။ ဗဟိုဘဏ် ကလည်း USD ထုတ်ရောင်းပြီးပေါက်စျေးကို မလွှမ်းမိုးနိုင်သေးဘူး။
Demand အရ ရွှေကပထမ၊ဒေါ်လာကဒုတိယနေရာကမကျသေးဘူး။အစားထိုးစျေးကစားရတဲ့ မြေနဲ့ကားကခရီးမပေါက်သလိုဖြစ်နေတယ်။မြန်မာကျပ် များများကိုင်တဲ့ အလေ့အထ လျော့ကျနေသေးလို့၊ ဒေါ်လာထိုးကျမယ့်အနေအထားမြန်မာပြည်မှာ တွေ့ရဖို့ ဖြစ်တန်ခြေနည်းပါးတယ်လို့ မြင်ပါတယ်”ဟု သုတေသနသမားတစ်ဦးကသူ၏ယူဆချက်ကိုရှင်းပြသည်။
ကုန်သည်ကြီးတစ်ဦးက “အခုအကြပ်အတည်းမှာဒေါ်လာအားပျော့သွားနိုင်ဖွယ်ရှိပြီး၊ရွှေစျေးအခိုက်တန့်မြင့်လာမည့်အခြေအနေဖြစ်မယ်လို့ထင်တယ်။ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအားကောင်းတဲ့ကာလလည်းဖြစ်လို့ မြန်မာငွေအပေါ်သက်ရောက်မှုအနေနဲ့တော့ဒေါ်လာနှင့်လဲလှယ်ရာမှာကျပ်တန်ဖိုးပိုခိုင်မာလာမည့်အလားအလာလို့သုံးသပ်မိပါတယ်”ဟုဆိုသည်။
သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးကတော့”မြန်မာနိုင်ငံအတွက်အကျိုးသက်ရောက်မှုသိပ်မရှိသေးဘူးလို့ ထင်ပါတယ်၊ဒါပေမယ့်ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကစလာနေပါပြီ။နေရာတိုင်းမှာ ရှယ်ယာဈေးတွေ ကျနေပါတယ်။သတိတော့ထားနေရမှာပါ” ဟု၄င်း၏ရူ့ထောင့်ကိုပြောပြခဲ့သည်။
ဘဏ်လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက”ပထမဘဏ် SVB ကနည်းပညာထောက်ပံ့တဲ့ဘဏ်မို့အိန္ဒိယနည်းပညာကုမ္မဏီတွေကသက်ရောက်မူရှိနိုင်သလို၊ဂျာမနီ နည်းပညာကုမ္မဏီတွေလည်းထိနိုင်တယ်။ခုဆိုအိန္ဒိယမှာ အရေးပေါ်အစည်းအဝေးတွေခေါ်နေပြီ။ဒုတိယဘဏ်ကျတော့နယူးယောက်ကစီးပွားရေးဘဏ်ပေါ့။
Federal Reserve ဗဟိုဘဏ်က သူတို့ဘဏ်တွေရဲ့စည်းကမ်းထိမ်းသိမ်းရေးဆိုပေမယ့် ခုသူကဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ဘဲ ဒေသအစိုးရကဝင်ကိုင်တွယ်တာတွေ့ရတယ်။SVB ဘဏ်ကိုပြန်ဖွင့်ခိုင်းတာမျိုးပေါ့။မြန်မာပြည်နဲ့အမေရိကန်ဘဏ်တွေနဲ့ တိုက်ရိုက်အဆက်အဆံမရှိဘူး။အဆက်အဆံမရှိတဲ့အတွက် တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုအနေနဲ့ မြန်မာပြည်မှာဘာမှထူးထူးခြားခြားမဖြစ်နိုင်ဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံကအမေရိကန်ရဲ့ဆန်ရှင်နိုင်ငံတွေထဲကနံပါတ်၆လောက်ဖြစ်နေတယ်။အမေရိကန်နဲ့လည်း တိုက်ရိုက်စီးပွားကူးသန်းတာမရှိဘူး။ဒါ့ကြောင့်ဒါနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ထိခိုက်မှုမရှိနိုင်ပါဘူး။မြန်မာနိုင်ငံနဲ့တိုက်ရိုက်ကြီးမပတ်သက်ပေမယ့် အိန္ဒိယကိုတော့ဂယက်ရိုက်လိမ့်မယ်။
ဒါတဦးထဲကိုယ်ပိုင်အမြင်ကိုပဲပြောပြတာပါ။”ဒေါ်လာစျေးမကျ နိုင်လောက်ဘူး။အမေရိကဘဏ်တွေရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မူAssessts က ပိုများနေလို့ဟုယူဆသူတွေရှိသလိုဆန့်ကျင်ဖက်သုံးသပ်သူများက”ဒေါ်လာဈေးကျနိုင်သလို၊အပေါင်ဆုံးတွေများမှာမို့ အမေရိကမှာ အိမ်ခြံမြေဈေးကျနိုင်တယ်။Deposit အပ်ငွေသမားတွေ ပြန်အမ်းတဲ့အခါ ငွေကိုအမ်းရမှာ၊
ဒီအချိန် သူ့ Assesstsကလဲဗိုက်နာဈေးပဲရမယ်ထင်တယ်၊အစိုးရအာမခံ FDIC ကသူ့ကိုဘယ်လောက် back up လုပ်ပေးမှာလဲဆိုတာပေါ်တော့ မူတည်တာပေါ့”ဟုဆွေးနွေးကြသည်။အမေရိကတွင်နေထိုင်သူတစ်ဦးက”ဒီမှာငွေကြေးဖောင်းပွလွန်းနေတာကအရှိတရားပါပဲ၊မရှိမဖြစ်သုံးတဲ့ပစ္စည်း၊အစားအသောက်က ဈေးကြီးတော့ ထိတော့ထိနိုင်တယ်၊
ဒါပေမယ့်ဆင်ပိန်ကျွဲပါ၊ဆက်သွားနိုင်မှာပါ၊မြန်မာနဲ့မဆိုင်လောက်ပေမယ့်ကိုယ့်လူမျိုးတွေကညောင်ဦးကမ်းပါးပြိုတာကို စမ္ပာနဂိုရ် နွားမပေါင်ကျိုးတာနဲ့ချိတ်ဆက်နိုင်ကြတော့ ဒေါ်လာဆွဲတင်ချင်သူတွေလဲရှိနိုင်ပါတယ်”ဟုပြောသည်။
